Tác Giả trần bạch đằng

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Nguyên Phi Ỷ Lan (Bản Màu)

Việc phụ nữ tham gia triều chính trong lịch sử phong kiến nước ta vốn đã là hiếm. Tuy nhiên có một người phụ nữ, với tài năng và đức độ của bản thân, không chỉ tham gia triều chính mà còn trở thành một trong những danh nhân có tài trị nước. Đó chính là Nguyên phi Ỷ Lan, vốn xuất thân là một cô thôn nữ.

Khi được vua Lý Thánh Tông tin tưởng trao quyền nhiếp chính khi ngài đích thân chinh phục Chiêm Thành, và sau này, khi nhiếp chính với cương vị Hoàng Thái hậu, Ỷ Lan đã góp phần không nhỏ trong việc ổn định chính sự, giúp cho trong nước yên ổn, lòng dân an vui, được nhân dân quý trọng, tôn vinh.

Dẫu vậy, đời người không tránh được sai lầm. Sử cũ còn ghi lại việc bức tử Hoàng hậu Thượng Dương cùng 72 cung nữ. Việc này đã khiến bà day dứt cả phần đời còn lại, xây dựng chùa chiền, sám hối, rửa oan. Do vậy, bà rất tinh thông Phật pháp, là người "hiểu sâu tôn chỉ" đạo Phật. Với tài văn chương, bà đã để lại cho đời bài kệ vẫn còn lưu lại trong Thiền uyển tập anh rất có giá trị.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 43 - Họ Trịnh Khởi Nghiệp

Thế kỷ XVI, XVII, XVIII là giai đoạn đau thương trong lịch sử dân tộc với các cuộc nội chiến triền miên. Nội chiến Lê- Trịnh vừa chấm dứt thì nảy sinh sự đối lập của hai dòng họ Trịnh – Nguyễn. Giai đoạn này cũng đánh dấu người Việt mở mang, khai phá miền đất phía nam trở thành những vùng đất trù phú, tươi tốt.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 34 - Bao Vây Thành Đông Quan

Sau khi làm chủ được một vùng rộng lớn và liên hoàn từ Thanh Hóa trở vào phía Nam, nghĩa quân Lam Sơn đã chuyển sang một giai đoạn chiến đấu hoàn toàn mới: chủ động tiến công và tiêu diệt địch bằng những trận quyết chiến chiến lược có quy mô lớn để rồi tiến đến quét sạch quân thù ra khỏi bờ cõi.

Từ chiến thắng Tốt Động – Chúc Động, nghĩa quân Lam Sơn đã tiến hành bao vây và tấn công thành Đông Quan, cứ điểm cuối cùng của giặc Minh trên đât nước ta.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 46 - Những Cải Cách Của Trịnh Cương

Dưới thời Trịnh Căn, cuộc chiến giữa hai họ Trịnh - Nguyễn chấm dứt. Đàng Ngoài phát triển trở lại sau những năm dài nội chiến. Năm 709, Trịnh Cương lên ngôi chú khi mới 23 tuổi. Ngay khi lên ngôi chúa Trịnh Cương đã đưa ra nhiều cải cách nhằm đưa đất nước sớm trở nên phồn thịnh.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Nguyên Phi Ỷ Lan - Bản Màu - Bìa Cứng

Việc phụ nữ tham gia triều chính trong lịch sử phong kiến nước ta vốn đã là hiếm. Tuy nhiên có một người phụ nữ, với tài năng và đức độ của bản thân, không chỉ tham gia triều chính mà còn trở thành một trong những danh nhân có tài trị nước. Đó chính là Nguyên phi Ỷ Lan, vốn xuất thân là một cô thôn nữ.

Khi được vua Lý Thánh Tông tin tưởng trao quyền nhiếp chính khi ngài đích thân chinh phục Chiêm Thành, và sau này, khi nhiếp chính với cương vị Hoàng Thái hậu, Ỷ Lan đã góp phần không nhỏ trong việc ổn định chính sự, giúp cho trong nước yên ổn, lòng dân an vui, được nhân dân quý trọng, tôn vinh.

Dẫu vậy, đời người không tránh được sai lầm. Sử cũ còn ghi lại việc bức tử Hoàng hậu Thượng Dương cùng 72 cung nữ. Việc này đã khiến bà day dứt cả phần đời còn lại, xây dựng chùa chiền, sám hối, rửa oan. Do vậy, bà rất tinh thông Phật pháp, là người "hiểu sâu tôn chỉ" đạo Phật. Với tài văn chương, bà đã để lại cho đời bài kệ vẫn còn lưu lại trong Thiền uyển tập anh rất có giá trị.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Lý Thái Tông Xây Đắp Nhà Lý (Bản Màu)

Vua Lý Thái Tổ băng hà, nhà Lý gặp họa anh em tranh đoạt vương quyền, mầm mống của sự suy vong đã bắt đầu xuất hiện. Nhưng vốn là người cơ trí, uy dũng, tài năng, lại có tôi hiền là tướng Lê Phụng Hiểu phù trợ, Thái tử Lý Phật Mã dẹp yên được nguy cơ đại loạn, nhanh chóng ổn định tình hình chính sự, lên ngôi vua, tức vua Lý Thái Tông.

Trong suốt gần 30 năm trị vì, với sự cai trị sáng suốt, lại thông lục nghệ, tinh thao lược, gặp buổi giặc giã nhiễu nhương, vua Lý Thái Tông không ít lần thân chinh cầm quân đánh dẹp phản loạn, dùng đức thu phục lòng người, xóa bỏ nguy cơ chia cắt, xâm lấn, giúp cho Đại Cồ Việt trở nên hùng mạnh.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh 9 - Mai Hắc Đế - Bố Cái Đại Vương (In Lần Thứ 14)

Dưới ách đô hộ bạo tàn của nhà Đường, sưu cao thuế nặng, vơ vét sản vật đem về Trung Hoa, nhiều cuộc khởi nghĩa lớn nhỏ đã nổ ra chống lại nhà Đường. Trong đó, phải kể đến cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan và Phùng Hưng.

Căm thù sự tàn bạo của bọn đô hộ, Mai Thúc Loan lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa ở Hoan châu. Được nhân dân hưởng ứng, nghĩa quân ngày càng hùng mạnh, Mai Thúc Loan lên ngôi vua, sử gọi là Mai Hắc Đế.

Sau thất bại của vua Mai, nước ta lại xuất hiện cuộc khở nghĩa đáng chú ý của Phùng Hưng. Từ quy mô ở Đường Lâm nhỏ hẹp, Phùng Hưng đã phát động cuộc khởi nghĩa có quy mô lớn chống lại bọ đô hộ bạo tàn, chiếm lĩnh thành trì và phủ Đô hộ, bắt tay vào việc coi sóc chính sự.

Tuy cả hai cuộc khởi nghĩa đều thất bại, nhưng xu thế độc lập và tự chủ do nó đưa đến đã không còn có thể đảo ngược. Đây cũng chính là tiền đề cho họ Khúc dựng nền tự chủ ở nước ta sau này.

Những nội dung trên được truyền tải trong tập 9 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh “Mai Hắc Đế - Bố Cái Đại Vương” phần lời do Tôn Nữ Quỳnh Trân biên soạn, phần hình ảnh do Nguyễn Huy Khôi thể hiện.

Nhà xuất bản Trẻ xin trân trọng giới thiệu tập 9 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 35 - Hội Thề Đông Quan

Sau trận chiến thắng chiến lược Chi Lăng – Xương Giang, đường đến chiến thắng trọn vẹn đã không còn xa với nghĩa quân Lam Sơn. Vấn đề đặt ra bấy giờ không còn là những trận đánh ác liệt mà là nghệ thuật kết thúc chiến tranh, tạo dựng được nền thái bình muôn thuở. Và sử sách đã trân trọng ghi nhận sự khéo léo, thiên tài của Lê Lợi, Nguyễn Trãi, của các lãnh tụ Lam Sơn trong việc khôn khéo kết thúc chiến tranh, tránh cho đất nước khỏi hiểm họa binh đao lâu ngày.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 49 - Chúa Tiên Nguyễn Hoàng

Lịch sử nước ta đã trải qua nhiều phen biến thiên. Theo dòng biến thiên ấy, lãnh thổ nước ta dần được mở rộng về phía nam. Tiến trình này còn được gọi là: “Nam tiến” và kéo dài gần 700 năm, đem lại cho nước ta ba phần năm lãnh thổ như hiện nay.

Trong tiến trình ấy, Nguyễn Hoàng có thể được xem là người có vai trò quan trọng trong việc mở rộng bờ cõi nước ta cũng như tạo tiền đề cho việc xây dựng vùng đất phía nam và cho cả vương triều Nguyễn sau này.

Trong suốt 55 năm cai trị và phát triển vùng đất phía nam của mình, Nguyễn Hoàng đã được đánh giá là người có tầm nhìn xa trông rộng, khôn ngoan, có lòng nhân đức, biết thu phục lòng người nên được nhân dân cảm mến, gọi là chúa Tiên.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 44 - Chiến Tranh Trịnh-Nguyễn

Sách thể hiện lại toàn bộ hoàn cảnh, nguyên nhân, diễn biến và kết quả của 7 cuộc chiến giữa Đàng Trong và Đàng Ngoài từ năm 1627 đến 1672.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 48 - Nhà Bác Học Lê Quý Đôn

Lê Quí Đôn sinh ra trong buổi loạn lạc, triều đình nhiễu nhương, nhân dân cơ cực. Vẫn tưởng rằng tài năng ấy sẽ bị chôn vùi. Nhưng chính bởi nghị lực cá nhân và tinh thần ham học hỏi đã để lại cho lịch sử một nhân tài kiệt xuất, một con người tài đức vẹn toàn.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 42 - Phân Tranh Nam-Bắc Triều Và Đoạn Kết Nhà Mạc Ở Cao Bằng

Nhà Mạc lên ngôi năm 1527 thì chỉ sáu năm sau, nhà Lê với sự giúp sức của Nguyễn Kim đã trung hưng ở Thanh Hóa. Đất nước ta chia làm hai vùng, nội chiến Nam – Bắc triều ác liệt hơn nửa thế kỷ với 38 lần giao tranh làm cho đời sống nhân dân vô cùng cực khổ. Năm 1592, Mạc Mậu Hợp cùng con bị chém đầu, nhà Lê quay về Thăng Long, tàn dư nhà Mạc chạy lên Cao Bằng, xây dựng căn cứ chống lại nhà Lê.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 41 - Mạc Đăng Dung Lập Nên Nhà Mạc

Nhà Mạc tồn tại chính thức chỉ 65 năm (1527-1592). So với triều đại trước, triều Mạc tuy tồn tại ngắn hơn nhưng trong vòng hơn nửa thế kỷ, triều Mạc để lại nhiều dấu ấn đậm nét trong lịch sử trung đại Việt Nam.

Lúc bấy giờ, nhà Lê đã thối nát, mục rữa, kinh tế xã hội đất nước đã bị sa sút và phân hóa nặng nề. Mạc Đăng Dung lập nên nhà Mạc tạo nên sự đổi thay trong kinh tế, xã hội và văn hóa của nước ta trong thế kỉ XVI. Song do dựng nên trên nền tảng không chắc chắn, chống đối từ nhiều phía nên đã nhanh chóng chấm dứt vai trò lịch sử của mình.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 32 - Gian Nan Lúc Khởi Đầu

Dành riêng để giới thiệu những nội dung chủ yếu nhất trong giai đoạn chiến đấu đầu tiên của nghĩa quân Lam Sơn. Giai đoạn mà Nguyễn Trãi đã đúc kết trong Bình Ngô đại cáo: Trời lấy khốn khổ thử ta để trao trọng trách/ Nên ta càng cố sức vượt gian nan.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Lý Thái Tông Xây Đắp Nhà Lý

Vua Lý Thái Tổ băng hà, nhà Lý gặp họa anh em tranh đoạt vương quyền, mầm mống của sự suy vong đã bắt đầu xuất hiện. Nhưng vốn là người cơ trí, uy dũng, tài năng, lại có tôi hiền là tướng Lê Phụng Hiểu phù trợ, Thái tử Lý Phật Mã dẹp yên được nguy cơ đại loạn, nhanh chóng ổn định tình hình chính sự, lên ngôi vua, tức vua Lý Thái Tông.

Trong suốt gần 30 năm trị vì, với sự cai trị sáng suốt, lại thông lục nghệ, tinh thao lược, gặp buổi giặc giã nhiễu nhương, vua Lý Thái Tông không ít lần thân chinh cầm quân đánh dẹp phản loạn, dùng đức thu phục lòng người, xóa bỏ nguy cơ chia cắt, xâm lấn, giúp cho Đại Cồ Việt trở nên hùng mạnh.

Với mong muốn phổ biến lịch sử dân tộc cho thiếu nhi một cách sinh động và hấp dẫn, vào năm 1997, Nxb Trẻ triển khai dự án Lịch sử Việt Nam bằng tranh do nhà nghiên cứu Trần Bạch Đằng làm chủ biên.

Ra đời từ năm 1995, đến nay bộ sách Lịch sử Việt Nam bằng tranh đã xuất bản được 53 tập, là bộ sách bán chạy liên tục trong suốt hơn 20 năm qua. Năm 2021, bộ sách còn được làm mới với hai phiên bản bìa cứng, in màu bằng tiếng Anh và tiếng Việt.

1. Boxset Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh Trọn Bộ (Bộ Hộp 53 Cuốn)

2. Phí Bảo Quản Hàng Hoá 6.000đ

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 26 - Nhà Trần Xây Dựng Đất Nước (Tái Bản 2024)

Sau chiến thắng giặc Nguyên Mông lần thứ ba, nhà Trần bắt tay vào công cuộc xây dựng đất nước. Dầu bị tàn phá nặng nề trong ba cuộc kháng chiến nhưng do thừa kế được thành tựu của những thế kỷ trước, lại cùng với hào khí của quân và dân sau chiến thắng, nhà Trần đã để lại những dấu ấn đặc biệt trong lịch sử dân tộc.

Dưới đời các vua Trần Anh Tông, Trần Minh Tông với lòng nhân đức do sùng đạo Phật cùng với tài năng, đức độ của hai vua, với sự giúp sức của các quý tộc như: Trần Quang Khải, Trần Quốc Tuấn, Trần Nhật Duật, … lại thêm những võ tướng và văn thần lỗi lạc như: Phạm Ngũ Lão, Trương Hán Siêu, Mạc Đĩnh Chi, Đoàn Nhữ Hài … nhà Trần nhanh chóng phục hồi mọi mặt của đất nước và tiếp tục thịnh trị trong mấy chục năm.

Vua Trần Minh Tông băng hà, từ đây, nhà Trần cũng bước vào giai đoạn suy vong.

Những nội dung trên được truyền tải trong tập 26 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh “Nhà Trần xây dựng đất nước”. Phần lời do Lê Văn Năm biên soạn, phần hình ảnh do Nguyễn Quang Vinh thể hiện.

Nhà xuất bản Trẻ xin trân trọng giới thiệu tập 26 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 10 - Họ Khúc Dựng Nền Tự Chủ

Từ khoảng thế kỷ IX trở đi, do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhà Đường ngày một suy yếu, khả năng sụp đổ ngày càng lộ rõ dần. Trong điều kiện ấy, cuộc đấu tranh giành lại độc lập cho nước nhà đã có cơ hội n. Nắm bắt được cơ hội ấy, Khúc Thừa Dụ cùng với sự ủng hộ của nhân dân, đã giành lại độc lập, tự chủ, về cơ bản chấm dứt ách thống trị 1.000 năm của giặc phong kiến phương Bắc.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 13 - Vua Lê Đại Hành

Sau khi vua Đinh Tiên Hoàng cùng con là Đinh Liễn bị hành thích, Đại Cồ Việt lại đứng trước thử thách tồn vong. Tân vương kế tục nghiệp lớn vẫn còn thơ dại, chưa thể tự mình quyết định chính sự. Ngoại bang không nguôi tham vọng xâm chiếm, bắc thì Tống rình mò, nam thì Chiêm Thành chầu chực. Ngay lúc thế nước lâm nguy, Thái hậu Dương Vân Nga đã lấy đại cục làm trọng, giao binh quyền cho người tài đức để lèo lái đất nước qua con sóng dữ. Lê Hoàn lên ngôi, hợp với mệnh trời thuận với lòng dân, nhanh chóng phá Tống bình Chiêm, vỗ yên dân chúng, trong nước thanh bình, bắc nam vô sự. Lê Hoàn băng, con cái tranh đoạt, Thái tử Long Việt lên ngôi chỉ ba ngày đã bị em là Long Đĩnh ám hại. Long Đĩnh lên ngôi, kế tục sự nghiệp Lê Hoàn. Do việc giết vua cướp ngôi, sách sử xưa vẫn thường nhắc đến Lê Long Đĩnh là kẻ dâm đãng, bạo tàn, độc ác mà lại ít nhắc đến công trạng của người. Lê Long Đĩnh ở ngôi chỉ bốn năm thì mất. Nhà Tiền Lê trải qua ba đời vua, kéo dài 29 năm đến đây thì chấm dứt vai trò của mình. Nhà Lý xuất hiện, mở ra một chương mới trong lịch sử nước nhà.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 22 - Chiến Thắng Quân Mông Lần Thứ Nhất

Chiến thắng quân Mông lần thứ nhất dựng lại toàn bộ diễn tiến của cuộc chiến chống quân Mông vào thế kỷ thứ XIII của quân và dân ta. Cuộc chiến dù trải qua nhiều khó khăn nhưng với tài thao lược của vua Trần Nhân Tông cùng các tướng lĩnh đã giúp quân và dân ta giành được thắng lợi.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 13 - Chiến Thắng Giặc Nguyên Mông Lần Thứ Hai

Thất bại trong cuộc chiến tranh xâm lược Đại Việt lần thứ nhất, Nguyên Mông lại nuôi dã tâm bành trướng, thâu tóm Đại Việt. Bấy giờ, từ một dân tộc thiểu số, Nguyên Mông đã tiêu diệt nhà Tống, vươn lên thành một đế quốc hùng mạnh, trải rộng từ Á sang Âu.

Nhận biết được dã tâm ấy, nhà Trần đã lợi dụng lúc hòa hoãn, Trần Thủ Độ và Trần Hưng Đạo đã gắng công điều luyện binh mã, có sự chủ động trong việc đối phó với kẻ thù. Với lòng yêu nước, đoàn kết quyết tâm của quân và dân nhà Trần, một lần nữa, Đại Việt đã đẩy lùi cuộc xâm lược của vó ngựa Nguyên Mông đã gây sóng gió trên toàn cầu lúc bấy giờ.

Những nội dung trên được truyền tải trong tập 23 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh “Chiến thắng giặc Nguyên Mông lần thứ hai” phần lời do Tôn Nữ Quỳnh Trân biên soạn, phần hình ảnh do Nguyễn Huy Khôi thể hiện.

Nhà xuất bản Trẻ xin trân trọng giới thiệu tập 23 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh.

Boxset Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Bản Màu - Bìa Cứng (Hộp 8 Cuốn)

Bộ sách Lịch sử Việt Nam bằng tranh kể chuyện lịch sử Việt Nam bằng một phong cách ngắn gọn, hấp dẫn và có hệ thống qua những câu chuyện và những bức tranh đẹp. Phiên bản mới này được tô màu rất công phu. Sách được chăm chút khâu thiết kế, với ruột và bìa đẹp, vừa hiện đại vừa đậm bản sắc Việt.

Dự án Lịch sử Việt Nam bằng tranh được Nhà xuất bản Trẻ triển khai từ năm 1997 do nhà nghiên cứu Tràn Bạch Đằng làm chủ biên, quy tụ một đội ngũ các nhà sử học uy tín và các họa sĩ tài hoa của Đại Học Mỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh. Với bộ sách này, lịch sử Việt Nam được chuyển tải thông qua những câu chuyện hấp dẫn và những bức tranh đẹp. Các tác giả và họa sĩ đã cố gắng phản ánh bối cảnh và những chi tiết lịch sử từ trang phục, vật dụng, kiến trúc…với sự chính xác cao nhất. Đến nay bộ sách đã ra được 53 tập.

Trong lần thực hiện phiên bản màu đầu tiên này, Nhà xuất bản Trẻ giới thiệu đến Quý vị 8 cuốn Lịch sử Việt Nam bằng tranh phiên bản màu – bìa cứng với ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Anh.

1. Boxset Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Bản Màu - Bìa Cứng (Hộp 8 Cuốn)

2. Phí Bảo Quản Hàng Hoá

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Họ Khúc Dựng Nền Tự Chủ - Bản Màu

Từ năm 179 trước Công nguyên, sau thất bại của An Dương vương trong cuộc kháng chiến chống Triệu Đà xâm lăng, lịch sử nước ta bắt đầu bước vào giai đoạn đau thương lâu dài nhất - thời Bắc thuộc. Và cũng kể từ đó, bất chấp mọi hy sinh, gian khổ, không ít các bậc anh hùng hào kiệt đã lãnh đạo nhân dân ta vùng lên, lập nên những kỳ tích.

Tuy nhiên, tất cả những thắng lợi của Hai Bà Trưng, Triệu Thị Trinh, Lý Bí, Phùng Hưng, v.v. vẫn chưa đủ sức lật nhào vĩnh viễn toàn bộ ách thống trị của phương Bắc và giành lại độc lập cho dân tộc.

Từ khoảng giữa thế kỷ 9 trở đi, do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhà Đường ngày một suy yếu, khả năng sụp đổ ngày một rõ dần. Thời cơ đến, Khúc Thừa Dụ đã xuất hiện đúng lúc, nắm lấy cơ hội dựng nền tự chủ, đặt cơ sở cho nền độc lập của dân tộc Việt sau 1.000 năm Bắc thuộc.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Họ Khúc Dựng Nền Tự Chủ - Bản Màu - Bìa Cứng

Từ năm 179 trước Công nguyên, sau thất bại của An Dương vương trong cuộc kháng chiến chống Triệu Đà xâm lăng, lịch sử nước ta bắt đầu bước vào giai đoạn đau thương lâu dài nhất - thời Bắc thuộc. Và cũng kể từ đó, bất chấp mọi hy sinh, gian khổ, không ít các bậc anh hùng hào kiệt đã lãnh đạo nhân dân ta vùng lên, lập nên những kỳ tích.

Tuy nhiên, tất cả những thắng lợi của Hai Bà Trưng, Triệu Thị Trinh, Lý Bí, Phùng Hưng, v.v. vẫn chưa đủ sức lật nhào vĩnh viễn toàn bộ ách thống trị của phương Bắc và giành lại độc lập cho dân tộc.

Từ khoảng giữa thế kỷ 9 trở đi, do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhà Đường ngày một suy yếu, khả năng sụp đổ ngày một rõ dần. Thời cơ đến, Khúc Thừa Dụ đã xuất hiện đúng lúc, nắm lấy cơ hội dựng nền tự chủ, đặt cơ sở cho nền độc lập của dân tộc Việt sau 1.000 năm Bắc thuộc.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Mai Đế-Phùng Vương - Bản Màu

Thời đô hộ nước ta, nhà Đường áp dụng chính sách cai trị tàn bạo - sưu cao thuế nặng, vơ vét sản vật. Nhiều cuộc khởi nghĩa lớn nhỏ đã nổ ra chống lại chúng, trong đó phải kể đến hai cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan và Phùng Hưng.

Căm thù sự tàn bạo của bọn đô hộ, Mai Thúc Loan lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa ở Hoan châu. Được nhân dân hưởng ứng, nghĩa quân ngày càng lớn mạnh. Mai Thúc Loan lên ngôi vua, sử gọi là Mai Hắc đế.

Sau thất bại của vua Mai, nước ta lại xuất hiện cuộc khởi nghĩa đáng chú ý của Phùng Hưng. Từ quy mô nhỏ ở Đường Lâm, Phùng Hưng đã phát động cuộc khởi nghĩa có quy mô lớn chống lại bọn đô hộ bạo tàn, chiếm lĩnh thành trì và trị sở, bắt tay vào coi sóc chính sự.

Tuy cả hai cuộc khởi nghĩa sau cùng đều thất bại, nhưng xu thế độc lập, tự chủ nó đưa đến là không thể đảo ngược. Đây cũng chính là tiền đề để họ Khúc dựng nền tự chủ ở nước ta sau này.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Mai Đế-Phùng Vương - Bản Màu - Bìa Cứng

Thời đô hộ nước ta, nhà Đường áp dụng chính sách cai trị tàn bạo - sưu cao thuế nặng, vơ vét sản vật. Nhiều cuộc khởi nghĩa lớn nhỏ đã nổ ra chống lại chúng, trong đó phải kể đến hai cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan và Phùng Hưng.

Căm thù sự tàn bạo của bọn đô hộ, Mai Thúc Loan lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa ở Hoan châu. Được nhân dân hưởng ứng, nghĩa quân ngày càng lớn mạnh. Mai Thúc Loan lên ngôi vua, sử gọi là Mai Hắc đế.

Sau thất bại của vua Mai, nước ta lại xuất hiện cuộc khởi nghĩa đáng chú ý của Phùng Hưng. Từ quy mô nhỏ ở Đường Lâm, Phùng Hưng đã phát động cuộc khởi nghĩa có quy mô lớn chống lại bọn đô hộ bạo tàn, chiếm lĩnh thành trì và trị sở, bắt tay vào coi sóc chính sự.

Tuy cả hai cuộc khởi nghĩa sau cùng đều thất bại, nhưng xu thế độc lập, tự chủ nó đưa đến là không thể đảo ngược. Đây cũng chính là tiền đề để họ Khúc dựng nền tự chủ ở nước ta sau này.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Lý Nam Đế Và Nước Vạn Xuân - Bản Màu - Bìa Cứng

Dù triều đại phương Bắc nào cai trị nước ta thì cũng chỉ là sự tàn bạo này được thay thế bằng sự tàn bạo khác và sự bóc lột chỉ ngày càng khắc nghiệt hơn mà thôi. Nhà Lương phong Vũ Lâm hầu Tiêu Tư làm Thứ sử Giao châu, bọn quan quân đô hộ không ngừng vét đầy túi tham, cai trị hà khắc, khiến cho người người, nhà nhà đều oán hận.

Sau thất bại của khởi nghĩa Bà Triệu, các cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta do các hào trưởng lãnh đạo vẫn tiếp tục nổ ra, nhưng hầu hết đều bị dập tắt nhanh chóng. Chỉ đến năm 542, cuộc khởi nghĩa của Lý Bí mới thắng lợi, giành lại được độc lập, chủ quyền. Ngài xưng đế (Lý Nam đế), đặt tên nước là Vạn Xuân.

Sự nghiệp độc lập do Lý Nam đế tạo dựng dù không truyền được lâu dài như nhà Hậu Lý sau này nhưng vẫn có thể coi là to lớn. Sự nghiệp ấy, sau này được Triệu Quang Phục tiếp nối, tuy không trọn vẹn nhưng vẫn sống mãi trong lòng nhân dân cùng tên nước Vạn Xuân.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Bà Triệu (Bản Màu)

Đầu thế kỷ 3, đất nước ta nằm dưới ách đô hộ của nhà Ngô. Cũng như các triều đại trước, nhà Ngô ra sức vơ vét sản vật và bắt lính, bắt phu từ Giao Chỉ để củng cố thực lực nhằm giao tranh với Lưu Bị, Tào Tháo. Bởi vậy vào năm 248, cả Cửu Chân và Giao Chỉ đều nổi dậy chống ách đô hộ của nhà Ngô. Tiêu biểu cho phong trào này là là cuộc khởi nghĩa của bậc anh thư trẻ tuổi vùng Cửu Chân: Bà Triệu.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh Tập - Tập 21 - Thành Lập Nhà Trần

Nhà Lý không có con trai để lập làm vua, Chiêu Thánh công chúa được nối ngôi trời. Nhà Lý suy vi, quyền bính rơi vào tay Trần Thủ Độ. Trần Thủ Độ ép Lý Chiêu Hoàng phải nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh (1225), thời đại của nhà Trần chính thức bắt đầu. Đây cũng chính là giai đoạn phát triển rực rỡ nhất của lịch sử nước ta trên tất cả các mặt: chính trị, văn hóa, xã hội, …

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 14 - Thăng Long Buổi Đầu

Đầu thế kỷ 11, Lý Công Uẩn lập nên nhà Lý. Nhà Lý là một triều đại kéo dài hơn 200 năm và là một trong ba vương triều ổn định nhất trong lịch sử nước nhà. Sự nghiệp của nhà Lý trong buổi đầu, từ việc sửa trị, đánh dẹp các cát cứ trong nước tới việc diễu võ với phương bắc, ra uy với phương nam, những việc làm đó đều đặn thu được thành tựu, không hề thất bát, suy bại; vua sau đã thay nhưng vua trước như thể vẫn còn. Vì vậy, nước ta trở nên hùng mạnh, rực rỡ bản sắc văn hóa dân tộc tinh tế mà độc đáo.

Một trong những đóng góp to lớn của triều Lý với dân tộc ta chính là việc dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long. Đầu năm 1010, đích thân vua Lý Thái Tổ viết chiếu dời đô, đánh dấu bước phát triển mới trong lịch sử dân tộc và mở ra giai đoạn mới với ý nghĩa quyết định vận mệnh dân tộc của đất Thăng Long.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 12 - Cờ Lau Vạn Thắng Vương

Kể từ khi Dương Tam Kha cướp ngôi nhà Ngô, các nơi không chịu thuần phục, nổi lên cát cứ ở nhiều nơi. Loạn mười hai sứ quân kéo dài hơn 20 năm (944-968) và kết thúc khi Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước, lập ra nhà nước Đại Cồ Việt - nhà nước phong kiến tập quyền đầu tiên trong lịch sử.

Từ một đứa trẻ chăn trâu nơi chốn thôn dã, chàng trai áo vải Đinh Bộ Lĩnh đã dẹp yên nội loạn bằng tài năng, mưu lược, sáng suốt hơn người. Năm Mậu Thìn (968), Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế, tự xưng là Đại Thắng Minh Hoàng đế, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư. Từ đây, nhà Đinh đặt nền móng sáng lập nhà nước phong kiến trung ương tập quyền đầu tiên ở nước ta, khẳng định vị thế độc lập, thống nhất, tự chủ của dân tộc ta với Trung Hoa.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh: Sơn Tinh - Thủy Tinh

Hai huyền sử đời Hùng: Tiên Dung - Chử Đồng Tử và Sơn Tinh - Thủy Tinh. Một chuyện tình đẹp và một câu chuyện về ước mơ chinh phục thiên nhiên của người Lạc Việt dưới thời nước Văn Lang.

Hùng vương thứ ba có công chúa Tiên Dung tính tình phóng khoáng, thích ngao du sơn thủy. Nàng gặp chàng trai nghèo khó Chử Đồng Tử trong một tình cảnh oái oăm, không những không khinh ghét mà còn cùng chàng kết duyên. Hai vợ chồng nương tựa vào nhau, sống đời dân thường.

Hùng vương thứ 18 có con gái tên là Ngọc Hoa xinh đẹp tuyệt trần nên vua muốn kén được rể tài. Sơn Tinh và Thủy Tinh cùng đến hỏi cưới Ngọc Hoa nhưng do Sơn Tinh đem lễ vật đến trước nên đón được Ngọc Hoa về núi Ba Vì. Thủy Tinh nổi cơn ghen tức nên đã dâng nước gây lụt lội. Đó cũng chính là nguyên nhân của những cơn lũ hằng năm ở Văn Lang.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 8 - Nước Vạn Xuân

Dù có triều đại phương bắc nào cai trị nước ta thì chỉ là thay thế sự tàn bạo này bằng sự tàn bạo khác và hình thức bóc lột chỉ ngày càng hà khắc hơn thôi. Nhà Lương do Vũ Lâm hầu Tiêu Tư làm Thứ sử Giao Châu không ngừng vét đầy túi tham, cai trị hà khắc, khiến cho người người, nhà nhà đều oán hận.

Sau thất bại của khởi nghĩa Bà Triệu, phong trào đấu tranh của nhân dân ta do các Hào trưởng lãnh đạo vẫn tiếp tục nổ ra nhưng hầu hết đều bị dập tắt nhanh chóng. Chỉ đến cuộc khởi nghĩa của Lý Bí năm 542 mới giành được thắng lợi, giành được độc lập chủ quyền, xưng đế, gắn liền với tên nước Vạn Xuân.

Tuy sự nghiệp độc lập do Lý Bí tạo dựng dù không truyền được lâu dài như nhà Hậu Lý sau này nhưng vẫn có thể coi là to lớn. Dù sự nghiệp của Lý Bí và sau này do Triệu Quang Phục tuy không trọn vẹn những vẫn sống mãi trong lòng nhân dân cùng tên nước Vạn Xuân.

Những nội dung trên được truyền tải trong tập 8 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh “Nước Vạn Xuân” phần lời do Tôn Nữ Quỳnh Trân biên soạn, phần hình ảnh do Nguyễn Đức Hòa thể hiện.

Nhà xuất bản Trẻ xin trân trọng giới thiệu tập 8 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 50 - Chúa Sãi-Chúa Thượng

Sau khi chúa Tiên Nguyễn Hoàng tạ thế, Nguyễn Phúc Nguyên nối nghiệp chúa. Được sự giúp đỡ của của các công thần, đặc biệt là sự phò trợ của Đào Duy Từ, người đã ra sức hoàn thiện việc cai trị, phát triển nông nghiệp, sửa thành lũy, đặt quan ải, thu phục lòng người ở mảnh đất phương nam. Nguyễn Phúc Nguyên tấm lòng nhân từ, được dân xưng tụng là chúa Sãi, hay còn gọi là chúa Phật.

Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên mất, thế tử Nguyễn Phúc Lan lên thay, được nhân dân yêu mến gọi là chúa Thượng. Lên nắm chính quyền, chúa Thượng dùng nhân đức cai trị, bấy giờ vùng đất phương nam mưa nắng thuận hòa, dân giàu nước thịnh, cảnh thái bình ở khắp chốn.

Tập 50 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh “Chúa Sãi, chúa Thượng xây dựng vùng đất phía nam” phần lời do Lê Văn Năm biên soạn, phần hình ảnh do họa sĩ Nguyễn Huy Khôi thể hiện.

Nhà xuất bản Trẻ trân trọng giới thiệu tập 50 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh đến độc giả.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 47 - Họ Trịnh Trên Đường Suy Vong

Thịnh suy của một triều đại là lẽ tự nhiên, dẫu cực kỳ chói sáng như triều Lý, oanh liệt vẻ vang như triều Trần vẫn không tránh khỏi ngày diệt vong. Triều Lý tồn tại được hơn hai trăm năm, triều Trần được gần hai thế kỷ. Nhà Lê đánh đuổi ngoại xâm, lại bị họ Mạc tiếm quyền. Họ Trịnh dựng lại triều Lê, dẹp nhà Mạc, đưa vua Lê về Thăng Long. Các chúa Trịnh nối nhau cai quản đất nước, vua Lê không có thực quyền. Chúa Trịnh trải qua một thời cực thịnh. Nay trong phủ chúa, hoạn quan lộng hành, mưu quyền đoạt vị. Chính nghĩa không mạnh, quang minh đã mờ. Họ Trịnh lâm vào con đường suy vong.

Tập 47 của bộ Lịch sử Việt Nam bằng tranh kể về giai đoạn “Họ Trịnh trên đường suy vong” với phần lời do Ngô Văn Năm biên soạn, phần hình ảnh do Tô Hoài Đạt thể hiện. Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

A History of Vietnam in Pictures (In Colour) - Lý Thánh Tông and Đại Việt

Emperor Lý Thái Tổ laid the foundation for the Lý Dynasty. His grandson Emperor Lý Thánh Tông brought about the greatest achievements of this dynasty.

At his coronation Emperor Lý Thánh Tông renamed the country Đại Việt. This name was used for the next 750 years throughout the Lý, Trần, Lê, Mạc and Tây Sơn dynasties.

Like his father and grandfather, Lý Thánh Tông was an exceptional man, excelling in both academia and martial arts. Lý was known for being a kind and just ruler in the history of Việt Nam. He led by example and was well loved by his people. His reign was relatively peaceful. The country was respected by the northern neighbour and feared by the southern one.

Lý Thánh Tông was truly the founding father of the glorious Đại Việt. He built Văn Miếu - the first university of Việt Nam. He fought the Song (1060). He pacified the Champa (1069). The Champa king conceded three châu (regions) to Đại Việt.

-----

Dựng nên nhà Lý là vua Lý Thái Tổ và làm rạng danh nhà Lý chính là vua Lý Thánh Tông. Khi vừa lên ngôi, vua Lý Thánh Tông cho đổi quốc hiệu là Đại Việt. Quốc hiệu này được sử dụng trong khoảng 750 năm, trải từ qua các vương triều Lý, Trần, Lê, Mạc và Tây Sơn. Lý Thánh Tông là người văn võ song toàn, ông nổi tiếng là một minh quân có nhiều đức độ trong lịch sử Việt Nam. Người dùng đức cai trị nên được trăm họ mến phục, ít có việc giặc giã nhưng vẫn khiến cho phương Bắc kiếng nể, phương Nam kinh sợ. Ông xứng đáng là người mở đầu cho quốc hiệu Đại Việt hiển hách

A History of Vietnam in Pictures (In Colour) - The Victorious Pampas King

Dương Tam Kha’s usurpation of the Ngô fuelled widespread riots throughout the land. The notorious Riot of the Twelve Rebellious Warlords went on for more than 20 years (994-968). It only ended when Đinh Bộ Lĩnh unified the country and founded Đại Cồ Việt- the first absolute monarchy in the history of Việt Nam.

Đinh Bộ Lĩnh’s beginning was humble- a buffalo boy in the countryside. This buffalo boy grew up to be the hero who brought peace with his outstanding talent and wisdom. In the year Mậu Thìn (968), Đinh Bộ Lĩnh became Emperor. His title was Đại Thắng Minh Hoàng Đế (The Great Glorious Victorious Emperor). He gave the country the name Đại Cồ Việt and chose Hoa Lư to be the capital. With this he laid down the foundation for an independent and unified Việt Nam in relation to her neighbour China.

-----

Từ một đứa trẻ chăn trâu nơi chốn thôn dã, chàng trai Đinh Bộ Lĩnh đã dẹp yên nội loạn bằng tài năng, mưu lược, sáng suốt hơn người. Năm Mậu Thìn (968), Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế, tự xưng là Đại Thắng Minh Hoàng đế, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư. Từ đây, nhà Đinh đặt nền móng sáng lập nhà nước phong kiến trung ương tập quyền đầu tiên ở nước ta, khẳng định vị thế độc lập, thống nhất, tự chủ của dân tộc ta trước Trung Hoa.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 55 - Quang Trung Đại Phá Quân Thanh

Vì lo sợ mất ngai vàng, vua Lê Chiêu Thống đã cầu viện quân Thanh, quên đi đời trước Lê Thái Tổ đã mất mười năm để đánh đuổi quân Minh.

Việc cầu cứu của mẹ con Lê Chiêu Thống rất hợp ý vua tôi nhà Thanh. Nhà Thanh huy động được 290 ngàn quân, chia làm ba mũi tấn công nước ta. Trở về theo chân quân Thanh, Lê Chiêu Thống luồn cúi ngoại bang nhưng trả thù dã man những người đã từng hợp tác với Tây Sơn, và vơ vét thóc và để cung ứng cho quân Thanh. Nguyễn Ánh cũng sai mang 500 ngàn cân gạo ra tiếp tế cho chúng.

Trước thế giặc mạnh, quân Tây Sơn rút về lập phòng tuyến ở núi Tam Điệp và cấp báo cho Bắc Bình vương Nguyễn Huệ đang ở Phú Xuân.

Ngày 25 tháng 11 năm Mậu Thân (1788), Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế (Quang Trung) rồi ra lệnh xuất quân. Trên đường tiến ra Bắc, ngài cho dừng chân tại Nghệ An và Thanh Hóa để tuyển thêm quân. Chỉ trong mấy ngày, lực lượng Tây Sơn đã tăng lên đến 100 ngàn người. Quang Trung ra lệnh hành quân thần tốc ra Bắc. Ngài cho quân ăn Tết trước, hẹn mùng 7 vào Thăng Long sẽ ăn Tết lớn.

Đêm 30 Tết (25/1/1789), đạo quân chủ lực của Tây Sơn vượt bến đò Gián Khẩu trên sông Đáy bắt đầu cuộc tiến công. Quân Tây Sơn lần lượt hạ các đồn Hà Hồi, Ngọc Hồi, Khương Thượng, v.v. rồi tiến thẳng về Thăng Long. Nghe tin, Tôn Sĩ Nghị không kịp đóng yên ngựa, mặc áo giáp, vội phóng ngựa tháo chạy. Sang được bờ bắc sông Hồng, hắn ra lệnh chặt đứt cầu phao, 10 ngàn quân xô đẩy nhau nhảy xuống sông bơi sang bờ bắc và đều bị chết đuối.

Trưa mùng 5 Tết, vua Quang Trung dẫn đoàn quân chiến thắng vào thành Thăng Long giữa sự hân hoan chào đón của mọi người. Ngày mùng 7 quân dân Thăng Long tưng bừng ăn Tết khai hạ, ăn mừng chiến thắng, đúng như vua đã hẹn.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Tập 56 - Quang Trung Xây Dựng Đất Nước

Sau chiến thắng quân Thanh, Quang Trung tập trung xây dựng đất nước. Ông chú ý thâu nạp nhân tài, tiêu biểu là việc mời La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp ra giúp nước. Quang Trung cũng chú trọng phát triển văn hóa, giáo dục, thể hiện tinh thần dân tộc qua việc cho sử dụng chữ Nôm làm văn tự chính thức của quốc gia. Ông ra chiếu khuyến khích, mở mang việc học trong nước, bỏ lối học từ chương, khuôn sáo để chuyển sang lối học thiết thực hơn. Quang Trung còn ban chiếu khuyến nông để tận dụng nhân lực và đất đai vào phục hồi và phát triển sản xuất nông nghiệp. Quang Trung cũng chú trọng phát triển công thương nghiệp, mở rộng giao thương với các nước; xây dựng lực lượng quân sự hùng mạnh với các vũ khí hiện đại.

Cái chết đột ngột của vua Quang Trung đã khiến những cải cách tiến bộ của nhà vua bị bỏ dở dang. Những cải cách của vua Quang Trung nếu được thực hiện trong một thời gian dài có thể sẽ đem đến cho đất nước những khả năng phát triển mới. Tiếc rằng Quang Toản, người kế vị vua Quang Trung, đã không thể tiếp nối được sự nghiệp to lớn đó và triều Tây Sơn nhanh chóng rơi vào suy yếu.

Lịch Sử Việt Nam Bằng Tranh - Quang Trung Xây Dựng Đất Nước - Bản Màu

Sau chiến thắng quân Thanh, Quang Trung tập trung xây dựng đất nước. Ông chú ý thâu nạp nhân tài, tiêu biểu là việc mời La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp ra giúp nước. Quang Trung cũng chú trọng phát triển văn hóa, giáo dục, thể hiện tinh thần dân tộc qua việc cho sử dụng chữ Nôm làm văn tự chính thức của quốc gia. Ông ra chiếu khuyến khích, mở mang việc học trong nước, bỏ lối học từ chương, khuôn sáo để chuyển sang lối học thiết thực hơn. Quang Trung còn ban chiếu khuyến nông để tận dụng nhân lực và đất đai vào phục hồi và phát triển sản xuất nông nghiệp. Quang Trung cũng chú trọng phát triển công thương nghiệp, mở rộng giao thương với các nước; xây dựng lực lượng quân sự hùng mạnh với các vũ khí hiện đại.

Cái chết đột ngột của vua Quang Trung đã khiến những cải cách tiến bộ của nhà vua bị bỏ dở dang. Những cải cách của vua Quang Trung nếu được thực hiện trong một thời gian dài có thể sẽ đem đến cho đất nước những khả năng phát triển mới. Tiếc rằng Quang Toản, người kế vị vua Quang Trung, đã không thể tiếp nối được sự nghiệp to lớn đó và triều Tây Sơn nhanh chóng rơi vào suy yếu.