Tác Giả Lê Lựu

Sóng Ở Đáy Sông

“Sóng ở đáy sông” kể về cuộc đời nhiều biến động của Nguyễn Văn Long, một cậu bé sinh ra trong nghèo khó, bị ruồng rẫy và chịu nhiều thiệt thòi từ nhỏ. Dù thông minh, hiếu học và có khát vọng vươn lên, Long lại sớm bị cuốn vào vòng xoáy của nghịch cảnh: gia đình tan vỡ, bị đối xử bất công, rồi dần sa ngã, trượt dài trong tội lỗi và bi kịch cuộc đời.

Từ một cậu học trò ngoan hiền, Long trở thành kẻ lầm đường — nhưng sâu thẳm trong anh vẫn luôn âm ỉ một “ngọn sóng” của lòng tự trọng, khát vọng sống tử tế và tìm lại chính mình.

Qua hành trình đầy thăng trầm ấy, tác phẩm thể hiện:

Nỗi day dứt về thân phận con người trong xã hội cũ

Niềm tin vào sự thức tỉnh, vào phần thiện trong mỗi con người

Và khát vọng vươn lên, vượt qua số phận, dù ở “đáy sông” cuộc đời.

Thời Xa Vắng

“Thời xa vắng” kể về cuộc đời của Giang Minh Sài một người con của làng Hạ Vị tài hoa, thông minh nhưng khốn khổ bởi chính sự nhu nhược của mình và những xiềng xích của hủ tục. Sài để cả nửa đời mình trôi theo những lựa chọn của người khác, đánh mất tình yêu đầu tiên vì sợ hãi, cuối cùng anh rơi vào cuộc hôn nhân đầy đau khổ và tính toán. Đến khi những gì mình xem là “tất cả” bị sụp đổ, liệu Sài có can đảm để làm lại cuộc đời? Và Sài sẽ làm gì để tìm lại chính mình?

Thời Xa Vắng

Công cuộc đổi mới đất nước vừa được mở ra thì ngay lập tức văn học đã ghi được dấu ấn bất ngờ bằng tác phẩm Thời xa vắng của Lê Lựu. Ông viết từ mình, rút ruột mình ra mà kể chuyện mình, chuyện một người nhưng là chuyện của nhiều người, chuyện của một thế hệ, chuyện của một thời. Cái thời đó tác giả gọi là “Thời xa vắng” nhưng thật ra vẫn chưa qua. Đó là cái thời nhân vật Giang Minh Sài sống không phải là mình, nửa đời trước sống cho cái mình không có, nửa đời sau sống chạy theo cái không phải của mình. Nhân vật văn chương này đã được nhớ tên, được coi như một định ngữ chỉ một kiểu người, một kiểu sống, điều này rất ít có trong văn chương nhiều năm trước đó vốn chỉ có hình tượng nhân vật tập thể mà không thể gọi tên một nhân vật cụ thể nào. Thời xa vắng đã được đón đọc nồng nhiệt, ai đọc cũng thấy mình trong đó, và được giới phê bình coi là tác phẩm mở đầu cho một xu hướng của văn học đổi mới - xu hướng nhận thức lại thực tại.

- Nhà LLPB Phạm Xuân Nguyên -

Thời xa vắng là một tiểu thuyết tiêu biểu trong đời viết văn của nhà văn Lê Lựu. Tác phẩm ông chứa một dung lượng lớn chặng đường lịch sử 30 năm oai hùng của dân tộc, từ buổi lập nước đến lúc giải phóng toàn bộ đất nước. Lịch sử được khái quát bằng tiểu thuyết thông qua số phận của anh nông dân Giang Minh Sài: học giỏi, là niềm hy vọng, tự hào của cả gia đình và dòng họ. Nhưng cũng chính niềm tự hào đó cũng đã đặt lên vai cậu bé Sài một thứ áp lực vô hình, lúc nào cũng phải học phải làm theo những điều mà mọi người xung quanh cho là "tốt nhất". Lấy vợ cũng phải do cha mẹ chọn, ngủ với vợ cũng vì để tránh cái án kỷ luật làm ô nhục danh tiếng gia đì Là một người lính với vẻ ngoài thô mộc, khô khan nhưng thực chất bên trong con người Sài lại là một người đang vùng vẫy với niềm khao khát được yêu, được sống với cảm xúc thực sự của mình. Hơn nữa tác phẩm còn có nhiều tầng nhiều lớp với nhưng trăn trở rất đáng suy ngẫm của tác giả.

Sóng Ở Đáy Sông

Một chuỗi những sai lầm liên tiếp của một cuộc đời: Núi - người được sinh ra bởi sai lầm của người cha, sau những lần "không thể kìm hãm trước con ở" "đang thời bừng dậy rừng rực". Một số phận không mong muốn. Một khoảng cách không thể kết nối lại gần với những gì được gọi là chính thống, được sự thừa nhận hợp pháp.

Cuộc đời Núi trượt dài trong tăm tối. Bất hạnh đeo đẳng. Chiến tranh và một thời kỳ bao cấp có thể khiến con người ta trở nên vĩ đại hoặc thấp hèn…

Một màng màu tối, nhưng có thể nhìn thấy cuối đường hầm bừng lên vệt sáng. Và người đọc được quyền bước ra vùng sáng rỡ, nơi con người trở về với nguyên bản thiện lương của mình.

Với lối viết mộc, hiện thực; với những triết lý, ẩn dụ, phúng dụ được nhà văn Lê Lựu sử dụng khá tinh tế và thuần Việt, chắc chắn lớp bạn đọc hôm nay sẽ được bước vào một thời khắc riêng khác, và hình dung về một giai đoạn đầy biến động đã lùi

- Nhà văn Võ Thị Xuân Hà -

Đấy là những ngày cuối cùng tháng Mười năm 1990. Nắng như mật trải ra cánh đồng lúa đã chín vàng mênh mông dưới chân núi Tràng về phía bờ sông bên kia. Mỗi chiều xếp dọn đồ nghề xong, hắn đứng nhìn mặt trời xuống, lòng se sắt lại, một nỗi buồn tê tái dâng lên rất vô cớ và hắn chợt rùng mình nghĩ đến những buổi chiều bố con đi vật vờ trong sương mờ giăng tỏa, nhòa dần hai bờ sông Thương hay là nằm lạnh toát ở nền đá trên bờ sông Lấp.

Đời hắn đã thực sự đến đận trở lại làm người lương thiện chưa?

Nếu người ta biết rằng dưới đáy sông Lấp vẫn còn có hai dòng nước chảy ra của sông Cấm. Sự lên, xuống của con nước, sự rào rạt của sóng vỗ cũng từ đáy sông mà tạo nên. Nếu người ta biết là lấp sông vẫn còn nước chảy, còn sóng vỗ, thì hàng trăm năm trước người ta lấp sông làm gì???